Pojawienie się dziecka to dla rodziny jedno z najważniejszych wydarzeń w życiu. Powszechnie przyjęło się, że to matka spędza z dzieckiem pierwsze miesiące jego życia. Warto jednak pamiętać, że zgodnie z Kodeksem pracy, również ojciec dziecka ma taką możliwość.
Zarówno urlop ojcowski jak i urlop tacierzyński przysługują ojcu, który posiada ubezpieczenie chorobowe. Z urlopu skorzysta zatem zarówno tata zatrudniony w oparciu o umowę o pracę, jak również zleceniobiorca oraz prowadzący własną działalność gospodarczą, jeśli jest zgłoszony do tego ubezpieczenia. Z dobrodziejstwa urlopów nie skorzystają zatem osoby pracujące "na czarno".
Oba urlopy przysługują w związku z narodzinami dziecka, a także w sytuacji przysposobienia dziecka (w ramach adopcji) oraz przyjęcia dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza.
Urlop ojcowski
Jeżeli chodzi o urlop ojcowski, uregulowany w art. 1823 Kodeksu pracy, przysługuje on pracownikowi w wymiarze do 14 dni. Można z niego skorzystać w częściach - maksymalnie dwóch, żadna z części nie może być krótsza niż 7 dni. Pracownik powinien złożyć pisemny wniosek do pracodawcy, w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. Pracodawca nie ma prawa odrzucić takiego wniosku. Za czas korzystania z urlopu ojcowskiego tacie należy się zasiłek macierzyński, który będzie wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość zasiłku będzie wynosić 100% podstawy wymiaru zasiłku (podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku). Co korzystne - świeżo upieczony tata nie musi „wybrać” tego urlopu od razu po narodzinach, ma na to czas do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia.
Urlop tacierzyński
Określenie urlop tacierzyński nie znajduje odzwierciedlenia w przepisach prawa. Urlop, o którym tutaj mówimy, to nic innego jak urlop macierzyński wykorzystany nie przez matkę, a przez ojca dziecka. Jego długość zależy od tego, w jakim zakresie matka zrzeknie się korzystania z urlopu macierzyńskiego. Z tytułu urodzenia jednego dziecka przysługuje matce, zgodnie z art. 180 Kodeksu pracy, 20 tygodni urlopu macierzyńskiego. Obowiązkowo matka po porodzie powinna wykorzystać 14 tygodni (przy czym może wykorzystać 6 tygodni przed narodzinami dziecka). Zatem w najlepszym wypadku - ojciec będzie mógł skorzystać z 6 tygodni wolnego, w najgorszym - nie skorzysta z dni wolnych wcale. Oczywiście w przypadku urodzenia się (lub przysposobienia czy przyjęcia na wychowanie) większej liczby dzieci - okresy te są wydłużane. Tutaj również, w celu skorzystania z tego urlopu, ojciec powinien złożyć pisemny wniosek do pracodawcy (w terminie 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu). I podobnie jak poprzednio - pracodawca nie może odmówić pracownikowi. Za czas przebywania na urlopie tacierzyńskim pracownikowi należy się zasiłek macierzyński z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Podobnie jak w przypadku urlopu ojcowskiego, podstawą wymiaru zasiłku jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacane pracownikowi w okresie ostatnich 12 miesięcy.
Wysokość zasiłku wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku. Będziemy mieli z taką sytuacją do czynienia, gdy rodzic będący pracownikiem, będzie korzystać „osobno” z urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego. Wówczas za okres urlopu macierzyńskiego i 6 tygodni urlopu rodzicielskiego wypłacany mu będzie zasiłek w wysokości 100% (w ciągu kolejnych 26 tygodni urlopu rodzicielskiego zasiłek wypłacany będzie w wysokości 60%). Gdyby jednak matka w ciągu 21 dni od porodu przekazała pracodawcy wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, wówczas zasiłek będzie wypłacany w wysokości 80% jego podstawy. Z urlopu tacierzyńskiego nie można korzystać w częściach, ojciec powinien rozpocząć korzystanie z niego bezpośrednio po rezygnacji matki z korzystania z urlopu macierzyńskiego.
Zadanie publiczne zostało sfinansowane ze środków Miasta Bytom.
