Dozór elektroniczny pozwala na wykonywanie kary pozbawienia wolności w warunkach domowych. Skazany dzięki temu unika traumatycznych przeżyć związanych z koniecznością pobytu w zakładzie karnym, a jednocześnie ma możliwość wykonywania pracy zarobkowej. Wszystko to sprawia, że dozór elektroniczny (SDE) jest co raz popularniejszą formą wykonywania kary pozbawienia wolności.
Przesłanki dozoru elektronicznego
Przesłanki udzielenia zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego są następujące:
orzeczenie wobec skazanego kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej roku i 6 miesięcy;
- stwierdzenie przez sąd, że jest to wystarczające do osiągniecia celów kary;
- posiadanie stałego miejsca pobytu przez skazanego;
- zgoda osób pełnoletnich, zamieszkujących wspólnie ze wskazanym;
- brak przeszkód związanych z warunkami technicznym, dotyczącymi odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego.
Ustawodawca zastrzega ponadto, że skazanemu, który nie rozpoczął wykonywania kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym. Z kolei skazanemu, który rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego pozostałej części kary, jeżeli za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego.
W praktyce najwięcej wątpliwości interpretacyjnych wywołuje rzecz jasna „celów kary”. Jest to kwestia ocenna, badana w kontekście całokształtu okoliczności faktycznych, związanych ze sprawcą i popełnionym czynem.
Wniosek o dozór elektroniczny SDE
Postępowanie w sprawie wyrażenia zgody na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego wszczynane jest wyłącznie na wniosek. Wniosek o dozór elektroniczny należy wnieść do sądu penitencjarnego, a mogą to uczynić skazany, jego obrońca, prokurator, kurator sądowy a także dyrektor zakładu karnego. Wniosek powinien zostać rozpatrzony w ciągu 30 dni. Pomimo, że jest to wyłącznie termin instrukcyjny, w praktyce sądy rzeczywiście rozpatrują składane wnioski dosyć szybko, co jest związane ze specyfiką tych spraw.
Sam wniosek o zastosowanie dozoru elektronicznego powinien zawierać datę i miejsce sporządzenia pisma, oznaczenie osoby wnoszącej wniosek oraz sądu do którego wniosek jest kierowany. W żądaniu powinno się dokładnie określić, o wstrzymanie jakiej kary i zasądzonej jakim wyrokiem, się wnosi, jak również wyjaśnić z powołaniem się na pewne konkretne okoliczności, że dozór elektroniczny będzie wystarczający dla spełnienia celów kary. Wniosek powinien być bezwzględnie podpisany.
Wniosek o wstrzymanie wykonania kary
Warto pamiętać, że wniosek o SDE nie wstrzymuje wykonania kary. Aby skazany nie musiał stawiać się do zakładu karnego, konieczny jest dodatkowy wniosek o wstrzymanie wykonania kary, skierowany do sądu, który wydał wyrok w jego sprawie w I instancji. Do tego wniosku dołączyć należy odpis wniosku o udzielenie zezwolenia na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego.
Obowiązki w dozorze elektronicznym
Skazany odbywający karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego musi pamiętać o tym, aby nieprzerwanie nosić nadajnik, dbać o jego stan oraz umożliwiać jego kontrolę. Skazany obowiązany jest pozostawać we wskazanym przez sąd miejscu w wyznaczonym czasie, odbierać połączenia przychodzące do rejestratora stacjonarnego, umożliwić sądowemu kuratorowi zawodowemu wejście do mieszkania lub na nieruchomość, gdzie zainstalowano rejestrator oraz udzielać wyjaśnień osobom upoważnionym.
Co istotne, sąd penitencjarny, udzielając zgody na dozór elektroniczny, określa przedziały czasu w ciągu doby (maksymalnie 12 godzin na dobę) oraz dni tygodnia, w których skazany może się oddalić z miejsca pobytu. Może to nastąpić przede wszystkim w celu świadczenia pracy, kształcenia, wykonywania praktyk religijnych, sprawowania opieki nad osobą małoletnią, niedołężną lub chorą, utrzymywania więzi z rodziną, korzystania z opieki medycznej lub udziału w terapii czy dokonania niezbędnych zakupów. Harmonogram może przy tym także obejmować korzystania z urządzeń lub zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych.
Artykuł powstał we współpracy z Kancelarią Adwokat dr Aleksandra Rychlewska-Hotel Kraków.
Polecamy również: