2 grudnia ubiegłego roku w Sosnowcu zostało otwarte Centrum Edukacji Ekologicznej Egzotarium. Od tego czasu miejsce to niekwestionowany hit. Wnętrza robią ogromne wrażenie.

Centrum Edukacji Ekologicznej Egzotarium w Sosnowcu

W budynku powstała duża sala edukacyjna, wyposażona w komputery, mikroskopy, systemy multimedialne itp. gdzie m.in. uczniowie okolicznych szkół będą mogli odbywać lekcje przyrody, biologii, geografii. Odbywają się tam warsztaty, wykłady, wystawy, a wszystko to przy pięknym widoku na tropikalne rośliny i zwierzęta w palmiarni. Powstało również mini kino, w którym każdy odwiedzający będzie mógł obejrzeć film edukacyjny, dotyczący rodzimej przyrody. Korytarze i hole CEE zostały przestrzenią ekspozycyjną dla wystaw stałych i czasowych. W budynku powstała również kawiarnia.

Ścieżka edukacyjna wewnątrz budynku

Ścieżkę edukacyjną wewnątrz budynku zwiedzający zaczynają od poziomu -1. W tej części CEE znajdują się olbrzymie akwaria z rodzimymi gatunkami ryb, a także z rybami z całego świata, m.in. duch amazoński, pielęgnica szmaragdowa, arowana srebrna, płaszczki słodkowodne i pirania pacu. W terrariach można podziwiać też gady i owady, znajdują się tam m.in. wąż chiński i pająk topik, anakonda zielona (odpowiednik rodzimego zaskrońca), ptaszniki i drzewołazy dendrobates – jadowite żaby, które o stopniu swojej jadowitości informują poprzez zabarwienie skóry.

Następnie ścieżka edukacyjna prowadzi zwiedzających do palmiarni na poziom parteru. Palmiarnia nie jest jedynie ogrodem botanicznym. Na tym poziomie głównymi eksponatami są rośliny, ale wśród roślin projektantom udało się znaleźć miejsce także dla zwierząt m.in. legwana zielonego, żółwia żabuti, bazyliszka płatkogłowego, bazyliszka pręgowanego, boa dusiciela, pytona rombowego, pytona siatkowanego, boa tęczowego brazylijskiego, anolisa kubańskiego, kajmana okularowego, badylarki pospolitej czy też tukana wielkiego.

Sama palmiarnia podzielona została na trzy strefy: strefę klimatu śródziemnomorskiego, strefę pustynną i tropikalną, a w każdej panują inne warunki. Sterowanie klimatem odbywa się poprzez zapewnienie prawidłowej temperatury, wilgotności i światła, tak aby warunki zbliżone były jak najbardziej do tych panujących w naturze. Podróż po Egzotarium kończy się na szczycie rampy, która kieruje zwiedzających na poziom +1. W tym miejscu znajduje się sala edukacyjna, przestrzeń wystawiennicza wystaw stałych czasowych, kino edukacyjne, a także kawiarnia, w której zwiedzający mogą odpocząć po zwiedzaniu.

Otoczenie również pełni rolę edukacyjną

Wzdłuż szklanej elewacji palmiarni został wybudowany długi zbiornik wodny, gdzie utworzono rodzime zbiorowisko szuwarowe. To siedlisko porasta brzegi cieków i zbiorników wodnych – szuwar jest odzwierciedleniem biotopu znajdującego się pierwotnie nad brzegiem rzeki Przemszy. Wraz z rozwojem antropopresji i rozwojem turystyki, coraz więcej bagien i terenów jest osuszanych, a co za tym idzie, tego typu siedliska są niszczone – w tym miejscu zwiedzający mogą zobaczyć rośliny, które są zagrożone wyginięciem.

Integralną częścią budynku jest Park Bioróżnorodności, który już od dłuższego czasu cieszy oczy mieszkańców. W zrewitalizowanym Parku Jana Fusińskiego nasadzonych zostało kilkadziesiąt tysięcy krzewów i drzewa, powstały oczka wodne, domki dla owadów, budki dla nietoperzy i budki lęgowe dla ptaków. Przebudowane zostały ścieżki dla pieszych oraz schody tak, aby z parku mogły korzystać osoby z niepełnosprawnościami. Powstały również toalety, ustawiono nowe ławki, a cały park został ogrodzony.

Godziny otwarcia

Godziny otwarcia w tygodniu:

• Od 1 kwietnia do 31 października:
  • 9:00 - 21:00
  • kasa czynna:
  • 9:00 - 20:00
     
• Od 1 listopada do 31 marca:
  • 9:00 - 19:00
  • kasa czynna:
  • 9:00 - 18:00
    ​​​​​​​
• Wigilia Bożego Narodzenia 24 grudnia:
  • 9:00 - 15:00
  • kasa czynna:
  • 9:00 - 14:00
     
• Wielka Sobota w marcu:
  • 14:00 - 19:00 
  • kasa czynna:
  • 14:00 - 18:00 
    ​​​​​​​
• Wielka Sobota w kwietniu:
  • 14:00 - 21:00 
  • kasa czynna:
  • 14:00 - 20:00 

Egzotarium w Sosnowcu: cennik

Podstawowy bilet, zakupiony w kasie stacjonarnej, kosztuje 39 zł, a kupiony online 37 zł. Ulgowy to odpowiednio 29 i 27 zł. Dużo niższe ceny obowiązują dla posiadaczy Sosnowieckiej Karty Miejskiej. Tutaj bilet normalny kosztuje odpowiednio 27 i 25 zł, a ulgowy 19 i 17 zł.

Jest także możliwość zakupu Biletu Rodzinnego (dla rodziców z maksymalnie dwójką dzieci). Jego cena to 97 zł stacjonarnie i 95 zł online. Dla posiadaczy SKM cena jest niższa - 65 zł i 63 zł. Honorowane są także karty Nowego Mieszkańca, Dużej Rodziny czy też Miej Więcej.

Dokładny cennik znajdziecie TUTAJ.

Historia Egzotarium w Sosnowcu

W 1935 roku ówczesne władze miejskie wyszły z inicjatywą założenia na terenie Starego Sosnowca parku o powierzchni 4,8 ha zgodnego z trendami modernistycznymi. Osiowość miały podkreślać baseny zlokalizowane na terenie parku, szpalery drzew oraz symetrycznie prowadzone alejki, których układ w lekko zmienionej formie można oglądać do dziś. W tym okresie nie istniał jeszcze budynek obecnego Egzotarium, a sam park stał się pierwszym parkiem miejskim.

Za modernizację parku podjęto się w 1945 roku i urządzono wg projektu Mirosława Cellera i Stanisława Romika, częściowo zmieniając układ komunikacyjny i likwidując stawy. Część parku była przeznaczona na ogród dendrologiczny i obsadzona różnymi gatunkami drzew i krzewów. Na obszarze przylegającym do ul. Piłsudskiego zlokalizowano Palmiarnię i Akwarium znane obecnie pod nazwą Egzotarium oraz wyłączono działki na ekspozycję roślin gruntowych. Prace ukończono w 1956 r.,  a w 1961 roku w prawej części parku ustawiono  fontannę z rzeźbą przedstawiającą troje dzieci. Kolekcja poszerzała się dzięki pozyskiwaniu roślin z różnych ogrodów w tym z Palmiarni w Gliwicach, Poznania oraz Ogrodu Botanicznego w Krakowie. Wiele tych okazów można podziwiać do dziś.

W centralnej części Palmiarni mogliśmy dostrzec rzeźbę klęczącej dziewczynki, przedstawiającą córkę autora rzeźby Stefana Chorembalskiego - Zofię. Druga rzeźba zlokalizowana była w basenie w strefie gorącej, przedstawiała młodą nieodzianą dziewczynę. Rzeźba z niewiadomych przyczyn została usunięta i wywieziona. Do dzisiaj nieznane są jej dalsze losy. Część akwarystyczna szczyciła się w tym okresie największą kolekcją ryb i roślin akwariowych.

W latach 70. w trakcie budowy Osiedla Piastowskiego zdewastowano znaczną część parku. Częściowo stracił on również swoje walory przez wycinanie drzew, które z racji wieku stanowiły zagrożenie. Choć obiekt był ikoną miasta, przez wiele lat nie był modernizowany. To zmieniło się kilka lat temu. Najpierw ruszyła przebudowa pobliskiego parku, który dzisiaj jest ogrodem botanicznym i mieści wiele niespotykanych gatunków roślin i zwierząt. W 2019 roku ogłoszono przetarg na przebudowę egzotarium, a stary budynek zburzono rok później. Oficjalne otwarcie Centrum Edukacji Ekologicznej – Egzotarium w nowym budynku postawionym w miejscu starego nastąpiło 2 grudnia 2023 roku.

Stary budynek Egzotarium / fot. Wikipedia