Wydawać by się mogło, że pary, które zostały już rodzicami, nie będą miały trudności z powiększeniem swojej rodziny. Tymczasem problem z poczęciem kolejnego dziecka dotyka wiele rodzin i bywa źródłem zmartwień oraz niepewności. Niepłodność wtórna, bo o niej mowa, może wynikać z wielu przyczyn – zarówno zdrowotnych, jak i związanych ze stylem życia, czy też wiekiem par starających się o ciążę. Osoby zmagające się z problemem ponownego zajścia w ciąże powinny rozważyć konsultację u specjalisty leczenia niepłodności, który pomoże zdiagnozować przyczyny i zaproponuje indywidualny plan leczenia. Wsparcie w tym zakresie można znaleźć między innymi w Klinice Bocian w Katowicach.
Czym jest niepłodność wtórna?
Niepłodność wtórna to termin medyczny odnoszący się do sytuacji, w której para posiadająca już dziecko (lub dzieci) napotyka trudności z poczęciem kolejnego potomka, mimo regularnych stosunków płciowych, bez stosowania antykoncepcji. Diagnozę niepłodności wtórnej zwykle stawia się po okresie od sześciu do dwunastu miesięcy bezskutecznych starań o ciążę. Problem ten dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn.
Skąd bierze się niepłodność wtórna?
Przyczyny niepłodności wtórnej mogą być bardzo różnorodne i często wynikają ze zmian, jakie zaszły w organizmie kobiety lub mężczyzny od czasu narodzin poprzedniego dziecka. Jednym z istotnych czynników jest wiek – wraz z upływem lat płodność się obniża. U kobiet zmniejsza się liczba pęcherzyków jajowych, częściej występują cykle bezowulacyjne, a u mężczyzn pogarsza się jakość nasienia, co może wpływać na proces zapłodnienia. Kolejną przyczyną utrudniającą zajście w kolejną ciążę mogą być powikłania po wcześniejszym porodzie. Na niepłodność wtórną mogą także wpływać zaburzenia hormonalne, przewlekłe choroby (jak cukrzyca), schorzenia tarczycy oraz problemy z funkcjonowaniem układu rozrodczego. Warto również zwrócić uwagę na styl życia, który może mieć znaczący wpływ na płodność. Wysoki poziom stresu, niezdrowa dieta, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów czy nadużywanie alkoholu również mogą utrudniać zajście w ciążę.
Podejrzenie niepłodności wtórnej - jakie kroki podjąć?
Pierwszym krokiem, który warto podjąć w przypadku podejrzenia niepłodności wtórnej jest konsultacja z lekarzem specjalizującym się w leczeniu niepłodności. Podczas wizyty lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad medyczny, aby zebrać jak najwięcej informacji o stanie zdrowia obojga partnerów. U kobiety lekarz wykona badanie ginekologiczne oraz USG, a w razie potrzeby zleci badania hormonalne. Badanie USG pozwala ocenić stan narządów rozrodczych i wykryć ewentualne nieprawidłowości, natomiast badania hormonalne pomogą ustalić poziom kluczowych hormonów niezbędnych do prawidłowego przebiegu owulacji i zajścia w ciążę. W przypadku mężczyzn lekarz może zlecić badanie nasienia, które pozwala ocenić jakość plemników, ich liczebność, ruchliwość oraz budowę, co bezpośrednio wpływa na zdolność do zapłodnienia.
Diagnostyka rozszerzona i leczenie
W niektórych przypadkach lekarz może zalecić bardziej zaawansowane badania diagnostyczne, które pozwolą na dokładniejsze określenie przyczyn niepłodności wtórnej. Dodatkowa diagnostyka może obejmować min. badania genetyczne, które pomagają zidentyfikować ewentualne wady genetyczne wpływające na płodność. Innym istotnym badaniem może okazać się także ocena drożności jajowodów, gdyż ich niedrożność może uniemożliwiać zapłodnienie. Po przeprowadzeniu diagnostyki lekarz opracowuje indywidualny plan leczenia, który jest dostosowany do potrzeb pacjentów. Leczenie może obejmować farmakoterapię, czyli stosowanie leków hormonalnych lub stymulujących owulację, które pomogą przywrócić równowagę hormonalną i zwiększają szanse na zajście w ciążę. W niektórych przypadkach konieczne mogą być drobne zabiegi, takie jak histeroskopia – endoskopowe badanie wnętrza macicy, które pozwala wykryć i usunąć ewentualne polipy lub zrosty uniemożliwiające zagnieżdżenie się zarodka.
Co jeśli podstawowe metody leczenia nie przynoszą pożądanych efektów?
W sytuacjach, gdy podstawowe metody leczenia nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, lekarz może zaproponować zabiegi wspomaganego rozrodu, takie jak inseminacja lub zapłodnienie in vitro (IVF). Inseminacja to zabieg, który polega na wprowadzeniu odpowiednio przygotowanych w laboratorium plemników partnera bezpośrednio do macicy kobiety, co zwiększa szanse na zapłodnienie. Z kolei metoda in vitro polega na zapłodnieniu komórki jajowej poza organizmem kobiety i przeniesieniu zarodka do jej macicy.
Od czerwca 2024 roku pacjenci, którzy spełniają określone kryteria (jak np. wiek, czy status związku) – mogą skorzystać z rządowego programu finansowania in vitro. Refundacja in vitro realizowana jest w wybranych ośrodkach wspomaganego rozrodu, także w Klinice Bocian w Katowicach, zlokalizowanej przy ul. Dąbrówki 13. Na konsultację w tej placówce można umówić się telefonicznie, dzwoniąc pod numer +48 32 701 04 60.