Likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzi do całkowitego zamknięcia danej działalności gospodarczej. Wiąże się z konkretną procedurą regulowana przepisami Kodeksu spółek handlowych. Jednym z ważniejszych elementów tego procesu jest wyznaczenie likwidatorów – kim są takie osoby i za co odpowiadają?
Spis treści:
- Likwidacja spółki z o.o.
- Likwidatorzy spółki z o.o.
- Odpowiedzialność likwidatora spółki z o.o.
Likwidacja spółki z o.o.
Zgodnie z treścią art. 270 KSH rozwiązanie spółki z o.o. powodują:
- przyczyny przewidziane w umowie spółki,
- uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza,
- w przypadku spółki, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, również uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki opatrzona przez wszystkich wspólników kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym,
- ogłoszenie upadłości spółki,
- inne przyczyny przewidziane prawem.
W przepisach art. 270 i 271 KSH wskazane są przyczyny rozwiązywania spółki. Zdarzenia tam wymienione powodują wszczęcie postępowania likwidacyjnego, które, jeżeli zostanie zakończone, skutkuje wykreśleniem spółki z rejestru. Chwilą rozwiązania spółki jest więc nie moment zaistnienia przyczyny, ale wykreślenie z rejestru jako następstwo postępowania likwidacyjnego lub upadłościowego. Byt prawny spółki ustaje więc z chwilą jej wykreślenia z rejestru przedsiębiorców. Bez względu na przyczynę (art. 270, 271 czy 21 KSH), postępowanie likwidacyjne musi być przeprowadzone (nie dotyczy to spółki w organizacji, gdy doszło do rozliczeń ze wspólnikami i wierzycielami).
Postępowanie likwidacyjne spółki rozpoczyna się od chwili otwarcia likwidacji (art. 274 KSH), tj. uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd, powzięcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki lub zaistnienia innej przyczyny.
Otwarcie likwidacji następuje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd, powzięcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki lub zaistnienia innej przyczyny jej rozwiązania. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia "w likwidacji". W czasie prowadzenia likwidacji spółka zachowuje osobowość prawną.
Likwidatorzy spółki z o.o.
Kodeks spółek handlowych bardzo precyzyjnie określa kto może pełnić funkcję likwidatora. Takie osoby są niezbędne do tego, aby formalnie zakończyć działalność danej spółki – jeśli likwidator nie zostanie powołany w prawidłowy sposób to wówczas spółki nie będzie można rozwiązać. Likwidatorami są członkowie zarządu, chyba że umowa spółki lub uchwała wspólników stanowi inaczej. Sposób reprezentacji spółki w okresie likwidacji określa się w umowie spółki, uchwale wspólników albo orzeczeniu sądu. W każdym przypadku sąd może zmienić sposób reprezentacji spółki w okresie likwidacji. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, likwidatorzy mogą być odwołani na mocy uchwały wspólników. Likwidatorów ustanowionych przez sąd tylko sąd może odwołać. W przypadku gdy o rozwiązaniu spółki orzeka sąd, może on jednocześnie ustanowić likwidatorów. Na wniosek osób mających interes prawny sąd może, z ważnych powodów, odwołać likwidatorów i ustanowić innych. Sąd, który ustanowił likwidatorów, określa wysokość ich wynagrodzenia.
Jak zauważył Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 26 kwietnia 2018 r. (sygn. akt I AGa 259/18) z faktu, że zgodnie z art. 276 § 1 KSH zasadą jest, że na ogół likwidatorami zostają członkowie zarządu, nie można wyprowadzać wniosku, że osoby wiedzące o ogłoszeniu likwidacji mogą nadal opierać się na treści wpisu w KRS dotyczącego zarządu. Oczywiste jest, że nawet jeśli fizycznie są to te same osoby, to uprawnienie do reprezentacji spółki w likwidacji nie przysługuje im z tytułu pełnienia funkcji (byłego już) zarządu, lecz ze sprawowania funkcji likwidatorów. Nie można więc wyprowadzać ich uprawnienia do reprezentacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z treści wpisów w KRS, dotyczących osób wchodzących w skład, ale z wpisów dotyczących osób, którym powierzono funkcję likwidatorów. Wiedza o ogłoszeniu likwidacji wyklucza zatem możliwość przyjęcia dobrej wiary po stronie osób, które zadowalają się wpisem dotyczącym zarządu a nie likwidatorów.
Likwidatorzy powinni zakończyć interesy bieżące spółki, ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki (czynności likwidacyjne). Nowe interesy mogą wszczynać tylko wówczas, gdy to jest potrzebne do ukończenia spraw w toku. Nieruchomości mogą być zbywane w drodze publicznej licytacji, a z wolnej ręki - jedynie na mocy uchwały wspólników i po cenie nie niższej od uchwalonej przez wspólników. W stosunku wewnętrznym likwidatorzy są obowiązani stosować się do uchwał wspólników. Likwidatorzy, ustanowieni przez sąd, są obowiązani stosować się do jednomyślnych uchwał, powziętych przez wspólników oraz przez osoby, które spowodowały ich ustanowienie
W granicach swoich kompetencji likwidatorzy mają prawo prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki. Ograniczenia kompetencji likwidatorów nie mają skutku prawnego wobec osób trzecich. Wobec osób trzecich działających w dobrej wierze czynności podjęte przez likwidatorów uważa się za czynności likwidacyjne.
Odpowiedzialność likwidatora spółki z o.o.
Likwidator ustanowiony przez wspólników albo inny uprawniony podmiot ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki na podstawie art. 299 KSH na takich samych zasadach jak członek zarządu. Zgodnie z treścią tego przepisu Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.
Na zakończenie, chcielibyśmy podziękować Kancelarii KPP Kancelaria Prawna Baran & Pluta z Warszawy za udostępnienie materiałów źródłowych na blogu, które posłużyły nam do przygotowania tego artykułu. Naszym głównym celem jest rozpowszechnianie kultury prawnej, w tym dostarczanie rzetelnych informacji z zakresu prawa upadłościowego. Jednocześnie chcielibyśmy zaznaczyć, że niniejszy artykuł nie jest poradą prawną. W przypadku potrzeby rozwiązania konkretnego problemu prawnego, zachęcamy do skontaktowania się z profesjonalnym prawnikiem. Redakcja Law Media.