Tradycyjne śląskie betlejki, dolnośląskie szopki skrzynkowe oraz drewniane szopki wykonane przez ludowych artystów z Dolnego Śląska będzie można zobaczyć na wystawie „W betlejemskiej stajence. Betlejki i szopki dolnośląskie” która w piątek 16 grudnia zostanie otwarta dla zwiedzających.
Całość dopełnią obrazy artystów nieprofesjonalnych o tematyce bożonarodzeniowej. Na zwiedzanie ekspozycji, która na stałe wpisała się w kalendarz wystawienniczy, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu zaprasza od 16 grudnia do 2 lutego 2023 roku.
Tradycja powstawania szopek bożonarodzeniowych sięga XIII wieku, kiedy to w noc Bożego Narodzenia św. Franciszek z Asyżu ustawił pierwszą stajenkę w miejscowości Greccio. Na Śląsk szopka - betlejka - zawitała w XVII wieku i do lat 30. XX wieku była nieodłącznym elementem świątecznego wystroju domu.
Śląska betlejka to nie tylko figury ale przede wszystkim stajenka, najczęściej zrobiona własnoręcznie. Podstawą jest Święta Rodzina umieszczona wewnątrz drewnianej szopy. Oczywiście w centralnej części znajduje się nowonarodzony Jezus, którego figurka często była dużo większa od pozostałych. Za nim wołek i osiołek. Kolejne figury które były niezbędne w betlejce to Trzej Królowie, przynajmniej jeden pastuszek, wielbłąd z poganiaczem i owieczki - mówi Anna Grabińska- Szczęśniak, kierownik Działu Etnografii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu.
W betlejemskiej stajence. Betlejki i szopki dolnośląskie” w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu
Na wystawie zostaną pokazane betlejki m.in. Leona Kampki i z firmy Schaefer z Piekar Śląskich, które znajdują się w bogatej kolekcji Działu Etnografii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Szopki dolnośląskie to tak zwane dioramy- skrzynkowe modele stajenek pochodzące z przełomu XVIII i XIX wieku, które w swym wnętrzu obrazują betlejemską scenę narodzenia Dzieciątka Jezus. W drewnianych kasetkach stajenka wkomponowana jest w wielowymiarową przestrzeń miasta i krajobrazu górskiego. Na ekspozycji prezentujemy także szopki ludowe, drewniane, wykonane przez dolnośląskich artystów z lat 70. i 80. XX wieku, które swym wyglądem nawiązują do tryptyków - mówi Anna Jurczyk, kuratorka wystawy.
Szopki z Dolnego Śląska, które zobaczymy na wystawie pochodzą ze zbiorów Muzeum Etnograficznego - Oddziału Muzeum Narodowego we Wrocławiu oraz Muzeum Ziemi Kłodzkiej w Kłodzku.
Warto zwrócić uwagę na szopki skrzynkowe z przełomu XVIII/XIX wieku, bo to są bardzo cenne okazy. Pochodzą z okresu, kiedy nastąpił największy rozkwit tego typu modeli stajenek właśnie na Dolnym Śląsku. Do dziś niewiele ich zostało w muzeach czy kościołach, bo uległy zniszczeniu lub zaginęły w czasie wojny. Figurki w tych szopkach są wykonane z drewna, barwnie malowane ale też wykonane z papieru - mówi kuratorka Anna Jurczyk.
Dopełnieniem wystawy będą obrazy o tematyce bożonarodzeniowej autorstwa malarzy nieprofesjonalnych, pochodzące z muzealnych zbiorów. Przestrzeń wystawy ozdobi m.in. „Cicha Noc” - obraz jednego z najbardziej znanych artystów naiwnych Erwina Sówki, przedstawiający betlejemską stajenkę na tle osiedla Nikiszowiec.
Wystawa w Muzeum Górnośląskim /plac Jana III Sobieskiego 2/ potrwa od 16 grudnia 2022 roku do 2 lutego 2023 roku. Wstęp na wystawę w cenie biletu na wystawę czasową.
