Karmienie piersią to naturalny proces, ale dla wielu kobiet początki są trudne. Szacuje się, że aż 8 na 10 mam doświadcza problemów laktacyjnych już w pierwszym tygodniu po porodzie (WHO, 2023). Poczucie winy, ból, niepokój o pokarm – te emocje zna zbyt wiele świeżo upieczonych mam. Tylko 44% dzieci na świecie jest karmionych wyłącznie piersią przez pierwsze 6 miesięcy, mimo że to oficjalne zalecenie WHO i AAP.
Dlaczego wsparcie laktacyjne jest tak ważne dla mamy i dziecka?
Według badań opublikowanych przez Amerykańską Akademię Pediatrii w 2022 roku, karmienie piersią zmniejsza ryzyko zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej (SIDS) aż o 36%. Ta statystyka sama w sobie stanowi potężny argument za poszukiwaniem pomocy w przypadku trudności laktacyjnych, zamiast rezygnacji z karmienia naturalnego.
Korzyści zdrowotne dla matki są równie imponujące. Wieloośrodkowe badanie opublikowane w prestiżowym czasopiśmie The Lancet wykazało, że kobiety karmiące piersią mają o 4,3% niższe ryzyko raka piersi za każdy rok laktacji. Oznacza to, że mama karmiąca przez dwa lata zmniejsza swoje ryzyko zachorowania o prawie 9%. Badacze podkreślają, że jest to jeden z najsilniejszych modyfikowalnych czynników ryzyka dla tego nowotworu.
Aspekt psychologiczny karmienia piersią pozostaje często niedoceniany. Wysoki poziom kortyzolu – hormonu stresu – może fizjologicznie hamować wydzielanie oksytocyny, która odpowiada za wypływ mleka. Powstaje błędne koło: matka stresuje się brakiem pokarmu, co dodatkowo hamuje jego produkcję. Profesjonalne wsparcie doradcy laktacyjnego przerywa ten cykl, pomagając matce zrozumieć mechanizmy laktacji i odzyskać spokój.
Karmienie piersią wpływa również na mikrobiom jelitowy niemowlęcia. Zespół naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego odkrył, że oligosacharydy mleka kobiecego (HMO) działają jako prebiotyki, selektywnie stymulując wzrost korzystnych bakterii w jelitach dziecka. Prawidłowo funkcjonujący mikrobiom jelitowy zmniejsza ryzyko alergii, astmy i chorób autoimmunologicznych w późniejszym życiu.
Kiedy warto udać się do doradcy laktacyjnego?
- Ból podczas karmienia piersią nigdy nie powinien być ignorowany. Wbrew powszechnym mitom, prawidłowe karmienie nie boli. Utrzymujący się dyskomfort może wskazywać na nieprawidłowe przystawienie dziecka do piersi, uszkodzenie brodawek lub rozwój infekcji grzybiczej.
- Zastoje i zapalenie piersi dotykają nawet 33% kobiet w ciągu pierwszych 4 tygodni karmienia. Początkowo niewinny zastój, jeśli nie zostanie prawidłowo rozwiązany, może szybko przerodzić się w zapalenie piersi, a nawet ropień wymagający interwencji chirurgicznej. Doradca laktacyjny posiada umiejętności i narzędzia do skutecznego radzenia sobie z zastojami – od masażu przez ultrasonografię terapeutyczną po specjalistyczne techniki opróżniania piersi. Wiele mam korzysta z pomocy specjalistów dostępnych przy placówkach takich jak Szkoła Rodzenia Gliwice, które oferują również konsultacje laktacyjne i kompleksowe wsparcie okołoporodowe.
- Problemy z przyrostem wagi dziecka budzą zrozumiały niepokój rodziców. Doradca laktacyjny potrafi przeprowadzić tzw. test wagowy (ważenie dziecka przed i po karmieniu), aby obiektywnie ocenić ilość pobieranego pokarmu. Dodatkowo oceni efektywność ssania, produkcję mleka i pomoże ustalić, czy i jakie dokarmianie jest konieczne.
- Specjalistycznej pomocy wymagają również sytuacje szczególne: karmienie wcześniaków, dzieci z krótkim wędzidełkiem podjęzykowym czy rekonwalescencja po cięciu cesarskim.
Jak wygląda konsultacja laktacyjna i czego możesz się spodziewać?
Profesjonalna konsultacja laktacyjna rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu. Doradca zapyta o przebieg porodu, wcześniejsze doświadczenia z karmieniem, stosowane leki oraz dotychczasowe trudności. Ta część pozwala na zbudowanie pełnego obrazu sytuacji i dostosowanie porad do indywidualnych potrzeb dyady mama-dziecko.
Istotnym elementem wizyty jest obserwacja aktu karmienia. Doradca zwraca uwagę na pozycję matki i dziecka, sposób chwytania piersi, pracę języka niemowlęcia oraz oznaki efektywnego transferu mleka. Specjalista może wykorzystać specjalistyczne narzędzia diagnostyczne, takie jak waga elektroniczna do testu wagowego czy latarki do oceny anatomii jamy ustnej dziecka.
Wizyta laktacyjna trwa zazwyczaj od 60 do 120 minut, co daje wystarczająco dużo czasu na dokładną diagnozę i naukę nowych umiejętności. Większość problemów laktacyjnych udaje się rozwiązać już podczas pierwszej, kompleksowej konsultacji. W bardziej złożonych przypadkach doradca zaproponuje plan dalszego postępowania, często obejmujący wizytę kontrolną.
Współczesne doradztwo laktacyjne korzysta również z możliwości telekonsultacji. Badania przeprowadzone w czasie pandemii COVID-19 wykazały, że wsparcie online, choć nie zastępuje w pełni wizyty osobistej, może być skuteczną formą pomocy, szczególnie w przypadku problemów o mniejszym nasileniu lub jako forma kontroli po wcześniejszej konsultacji stacjonarnej.
Karmienie piersią to piękna, ale wymagająca droga. Poszukiwanie profesjonalnej pomocy w obliczu trudności laktacyjnych nie jest oznaką słabości, lecz wyrazem troski o siebie i dziecko. Doradca laktacyjny łączy w sobie rolę specjalisty medycznego oraz empatycznego przewodnika. Dzięki jego wsparciu można uniknąć bólu, stresu i przedwczesnego zakończenia karmienia piersią. Zamiast zmagać się samotnie z problemami, warto skorzystać z wiedzy ekspertów, którzy pomogą przywrócić radość i satysfakcję z karmienia naturalnego.
FamilyBoom.pl Szkoła narodzin Agata Gajda-Sitnik
Paulińska 1,
44-100 Gliwice
tel. 733742291