Ważne słowa związane z przyszłością Elektrociepłowni Szombierki padły podczas dzisiejszej /26 sierpnia/ konferencji prasowej poświęconej tegorocznej Industriadzie. Marszałek Województwa Śląskiego Jakub Chełstowski i prezydent Mariusz Wołosz zadeklarowali wspólne działania na rzecz przejęcia i zarządzania zabytkowym obiektem.
- Temat EC Szombierki wraca od wielu lat i jest ujmą na honorze dla poprzednich zarządów, gdyż obiekt nigdy nie trafił w ręce właściciela, który zadbałby o jego sensowną przyszłość - mówił Jakub Chełstowski, marszałek Województwa Śląskiego. - Postanowiliśmy połączyć siły i poszukać możliwości i środków, by przejąć obiekt i wspólnie z Bytomiem zarządzać jednym z najważniejszych obiektów dziedzictwa przemysłowego w województwie śląskim. Jestem przekonany, że środki na rewitalizację obiektu się znajdą - dodał marszałek województwa.
Marszałek podkreślał dziś, że po analizie prawnej i analizie możliwości finansowych, odpowiedział na apel władz miasta o pomoc i zdecydował o połączeniu sił samorządu województwa śląskiego i gminy Bytom w staraniach o przejęcie obiektu. W poniedziałek marszałek wystąpi na sesji Sejmiku Województwa Śląskiego z prośbą o poparcie działań Zarządu Województwa Śląskiego i władz Bytomia mających na celu przejęcie Elektrociepłowni Szombierki.
Elektrociepłownia Szombierki to jeden z najważniejszych zabytków dziedzictwa przemysłowego z niebywałym potencjałem turystycznym, który zasługuje na należne sobie miejsce na Szlaku Zabytków Techniki.
Deklaracja wspólnego przejęcia i zarządzania
- Zrobimy wszystko, by uratować Elektrociepłownię Szombierki. Dziękuję panu marszałkowi Jakubowi Chełstowskiemu, że odpowiedział na mój apel i że podjął temat ratowania tego niezwykle cennego zabytku techniki. Jesteśmy na etapie postępowania komorniczego, to ostatni moment, aby uratować katedrę industrialu. Tylko połączenie sił daje szansę na skuteczne działanie - mówił Mariusz Wołosz, prezydent Bytomia.
Od początku swojej kadencji prezydent Mariusz Wołosz prowadził szereg działań, aby ratować elektrociepłownię przed postępującą degradacją, począwszy od propozycji przejęcia obiektu od właściciela poprzez odkup nieruchomości po zgłoszenie do prokuratury możliwości popełnienia przestępstwa przez obecnego właściciela obiektu.
- W tych działaniach byliśmy dotychczas osamotnieni i bezsilni, a tylko połączenie sił daje szanse, aby obiekt wrócił na należne mu miejsce i służył nie tylko mieszkańcom Bytomia, ale całego regionu. Dlatego już dziś dziękuję za zainteresowanie tematem. Wiem, że mam mocnego partnera, dla którego ratowanie dziedzictwa naszego regionu jest równie ważne - mówił prezydent Mariusz Wołosz.
EC Szombierki - obiekt prywatny
Budynek Elektrociepłowni Szombierki należy do prywatnego właściciela - spółki Rezonator SA z siedzibą w Gliwicach. W związku z chęcią zabezpieczenia przed dalszą degradacją kompleksu zabudowań EC Szombierki posiadających bardzo dużą wartość zabytkową jako obiekty historycznego dziedzictwa postindustrialnego Bytomia i Górnego Śląska, Prezydent Bytomia zwrócił się do właściciela kilkukrotnie z propozycją przejęcia lub odkupienia od spółki nieruchomości. Odbyło się także kilka spotkań z udziałem władz miasta i przedstawiciela właściciela obiektu. Zarząd spółki Rezonator SA nie wyraził woli ani przekazania ani sprzedania nieruchomości gminie.
W związku z pogarszającym się stanem technicznym budynków EC Szombierki prezydent Mariusz Wołosz w sierpniu 2019 r. zawnioskował do Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o sprawdzenie stanu zachowania zabytkowego zespołu EC wraz z jego wyposażeniem. WKZ wyznaczył dwa terminy oględzin nieruchomości celem oceny efektów prac wskazanych w zaleceniach pokontrolnych. Właściciel obiektu nie stawił się i nie złożył stosownych wyjaśnień.
26 października 2020 r. zakres wpisu do rejestru zabytków, decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, został rozszerzony o otoczenie zabytkowego zespołu EC Szombierki. W tym samym czasie Miejski Konserwator Zabytków przekazał Śląskiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków zgłoszenia mieszkańców Bytomia dotyczące kradzieży kostki brukowej z terenu EC z prośbą o podjęcie stosownych działań w ramach posiadanych kompetencji.
W styczniu 2021 r. prezydent Bytomia Mariusz Wołosz oraz jego zastępcy spotkali się z przedstawicielami spółki Rezonator w sprawie oferty odkupienia Elektrociepłowni Szombierki. Miasto zaoferowało, że odkupi ją po cenie, jaką obecny właściciel nabył ją w 2016 roku, czyli 814 tys. zł. Propozycja miasta nie została rozpatrzona.
1 lutego 2021 r. Prezydent Mariusz Wołosz zawiadomił prokuraturę o możliwości popełnienia przestępstwa poprzez zaniechanie i niewykonanie zaleceń pokontrolnych Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i tym samym doprowadzenie do niszczenia i uszkodzenia zabytku. Prokurator wszczął śledztwo w sprawie doprowadzenia w okresie od 2016 do 2020 r. do uszkodzenia zabytku, jakim jest Elektrociepłownia.
Teraz, na zlecenie komornika biegły szacuje wartość nieruchomości w sąsiedztwie obiektu. Na razie nie rozpoczęło się jeszcze szacowanie wartości samego budynku wpisanego do rejestru zabytków. 8 kwietnia 2021 roku, komornik sporządził opis i oszacowanie nieruchomości niezabudowanych przy ulicy Kosynierów, miasto tę wycenę zaskarżyło.
Starania o uratowanie EC Szombierki czynią również miłośnicy zabytków, którzy są zaniepokojeni losem tego pierwszoplanowego obiektu poprzemysłowego miasta Bytomia. List otwarty w tej sprawie podpisany przez wielu czołowych przedstawicieli środowisk naukowych, architektów, projektantów oraz liczne organizacje przeniósł temat EC na forum ogólnopolskie.
O konieczności podjęcia działań zmierzających do ratowania zabytku alarmował też m.in. światowej klasy architekt Przemo Łukasik, podświetlając ją w ramach akcji konstruowania Obiektów Niemożliwych. Natomiast Fundacja Europa Nostra, uznała elektrociepłownię za jeden z siedmiu najbardziej zagrożonych obiektów europejskiego dziedzictwa kultury.
