Wiadomości z Bytomia

Kiedy konieczna jest pomoc adwokata w sprawie karnej?

  • Dodano: 2020-05-22 07:45, aktualizacja: 2020-05-22 07:59

Bardzo często osoby uwikłane w postępowanie karne zadają sobie pytanie, czy niezbędne jest skorzystanie z pomocy prawnej adwokata. Podkreślić należy tytułem wstępu, iż nie w każdej sprawie karnej oskarżony musi być reprezentowany przez obrońcę. Zasadą jest bowiem to, że zarówno oskarżony, jak i pokrzywdzony mogą samodzielnie reprezentować swoje interesy w postępowaniu karny. Istnieją natomiast enumeratywnie wymienione sytuacje, w których osoba oskarżona będzie musiała posiadać obrońcę. Są to przypadki tzw. obrony obligatoryjnej. Istnieją także czynności, których strona nie może podjąć się samodzielnie, a niezbędny jest ich dokonanie adwokata bądź radcę prawnego. Niezależnie tymczasem od tego, czy istnieje obowiązek skorzystania z pomocy adwokata czy też nie, pomoc profesjonalisty zawsze będzie wartością dodaną. Temat wyjaśnia adwokat prawa karnego dr Aleksandra Rychlewska-Hotel.

Kiedy mamy do czynienia z obroną obligatoryjną?

Po pierwsze, oskarżony musi posiadać obrońcę przede wszystkim wtedy, gdy nie ukończył 18 lat. Z momentem ukończenia tego wieku obowiązek posiadania obrońcy wygasa. Po drugie, obrona obligatoryjna zachodzi w sytuacji, gdy oskarżony jest głuchy, niemy lub niewidomy.

Po trzecie, oskarżony musi mieć obrońcę, gdy zachodzą uzasadnione wątpliwość co do tego, czy zdolność oskarżonego do rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem w czasie popełnienia tego czynu nie była wyłączona lub w znacznym stopniu ograniczona. Na marginesie należy zauważyć, że w takim wypadku może w ogóle mieć miejsce podstawa do wykluczenia odpowiedzialności karnej i zastosowania odpowiedniego środka zabezpieczającego w miejsce kary. Po czwarte, udział obrońcy będzie konieczne w sytuacji, gdy powzięto uzasadnioną wątpliwość, czy obecny stan zdrowia psychicznego oskarżonego pozwala mu na udział w postępowaniu lub prowadzenie obrony w sposób samodzielny oraz rozsądny. Obrona obligatoryjna kończy się jednak wówczas, gdy biegły psychiatra orzeknie, że wskazane wątpliwości nie występują.

Po piątek, konieczność posiadania obrońcy przez oskarżonego istnieć będzie wtedy, gdy mierzy się on z zarzutem zbrodni, a postępowanie karne toczy się w sądzie okręgowym. Uzasadnieniem obrony obligatoryjnej w tym przypadku jest waga przestępstwa i grożąca oskarżonemu surowa kara.

Jeśli pomimo obowiązku posiadania obrońcy oskarżony go nie posiada, sąd wyznaczy mu obrońcę z urzędu.

Co to jest przymus adwokacko-radcowski?

W doktrynie prawa karnego wskazuje się również na instytucję nazywaną przymusem adwokacko-radcowskim. Odnosi się ona do przypadków, gdy określona czynność procesowa musi być wykonana przez adwokata lub radcę prawnego, a sama strona nie jest do tego uprawniona. Głównie będzie tu chodziło o przygotowanie i podpisanie bardziej skomplikowanych pism procesowych. Konieczność włączenia się profesjonalnego pełnomocnika ma za zadanie zapewnić, że podstawy prawne danego pisma są należycie zweryfikowane. Instytucja ta ma zatem pomóc w racjonalizacji wymiaru sprawiedliwości.

Poniżej wymienione są przypadki, w których występuje przymus adwokacko-radcowski:

  1. subsydiarny akt oskarżenia;

  2. apelacja od wyroku wydanego w I instancji przez sąd okręgowy;

  3. kasacja od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego;

  4. wniosek o wznowienie prawomocnie zakończonego postępowania.

To, czy mamy do czynienia z przymusem adwokacko-radcowskim, jest niezależne do tego, czy w postępowaniu występujemy jako oskarżony czy pokrzywdzony. Jeśli strony postępowania nie stać na samodzielne opłacenie adwokata, możliwe jest zawnioskowanie o ustanowienie adwokata z urzędu.

Adwokat do spraw karnych i jego pomoc

Odnotować w tym miejscu trzeba, że bez względu na to, czy pomoc adwokata jest w danym przypadku obligatoryjna czy też nie, zawsze warto zasięgnąć porady profesjonalisty. Co więcej, im szybciej udamy się do adwokata, aby omówić nasza sprawę, tym lepiej. Będzie on bowiem w stanie zawczasu przygotować odpowiednią strategię i dobrać odpowiednie środki ochrony prawnej. Z perspektywy osoby oskarżonej lub podejrzanej o popełnienie przestępstwa kluczowe często są pierwsze wyjaśnienia, które rzutują później na cały tok procesu. Pomoc adwokata będzie zarazem nieodzowna w zakresie środków i wniosków dowodowych. Nie ma przy tym znaczenia, że formalnie to oskarżyciel (prokurator) musi udowodnić winę oskarżonemu. W praktyce to oskarżony musi uwiarygadniać swoją wersję wydarzeń, w szczególności w zakresie alibi. Patrząc tymczasem z punktu widzenia pokrzywdzonego, pomoc adwokata może okazać się niezbędna już na pierwszym etapie postępowania: przy zawiadomieniu o możliwości popełnienia przestępstwa. Ponieważ organy ścigania zajmują się bardzo dużą ilością spraw, konieczna jest pomoc w ukierunkowaniu ich działań i wskazanie dodatkowych środków dowodowych.

Patron merytoryczny artykułu:

Adwokat Kraków Sprawy Karne
dr Aleksandra Rychlewska-Hotel
ul. Rynek Dębnicki 6/3a
30-319 Kraków
tel. 12 3072126
https://www.karh.pl/

Dodaj komentarz

chcę otrzymać bezpłatny newsletter portalu mojBytom.pl.

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu.
Wydawca portalu nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.