Śląska Katedra Industrialu, jedna z najbardziej znanych i monumentalnych budowli Zillmannów na Śląsku, po raz kolejny zostanie udostępniona zwiedzającym. W sobotę, 18 października w godzinach od 10:00 do 14:00 miłośnicy poprzemysłowych zabytków będą mogli zobaczyć kompleks dawnej Elektrociepłowni Szombierki, zobaczyć, co dzieje się na placu budowy i poznać plany właściciela obiektu – Grupy Arche dotyczące rewitalizacji obiektów z 1920 roku. Właściciel obiektu uzyskał już niezbędne pozwolenia i rozpoczął prace rewitalizacyjne budynków.
Aby zwiedzić EC Szombierki wystarczy zgłosić chęć udziału poprzez wydarzenie w serwisie społecznościowym Facebook. Należy wejść na stronę Dzień Otwarty Elektrociepłowni Szombierki i kliknąć ikonę „Wezmę udział”
Miliony na rewitalizację EC Szombierki
Grupa Arche SA, właściciel postindustrialnej katedry, będzie realizowała dwa projekty związane z rewitalizacją EC Szombierki. Właściciel obiektu uzyskał już niezbędne pozwolenia i rozpoczął prace rewitalizacyjne budynków. Grupa Arche podpisała już także umowy dofinansowania realizacji inwestycji.
Pierwszy z nich to „Utworzenie ogólnodostępnej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej w ramach rewitalizacji zespołu zabudowy Elektrociepłowni Szombierki w Bytomiu”, na który Grupa Arche pozyskała 47,5 mln zł dofinansowania ze środków unijnych. W ramach projektu stworzona zostanie nowoczesna infrastruktura sportowo-rekreacyjna w części hali kotłowni i części hali pompowni. Powstanie tam kompleks basenowy obejmujący w szczególności kryty basen, brodzik oraz strefa saun.
Drugi z projektów „Elektrownia Szombierki Bytom”, na który Grupa Arche pozyskała 84 mln zł przewiduje remont, przebudowę, rozbudowę oraz zaadaptowania EC Szombierki do pełnienia nowych funkcji. Grupa Arche planuje utworzyć w poprzemysłowych wnętrzach strefę hotelowo-gastronomiczną, przestrzeń kulturalną z muzeum dokumentującym historię obiektu i przemysłu węglowego, centrum konferencyjno-eventowe, strefę rekreacyjną, warsztaty rzemieślnicze i przestrzenie artystyczne oraz strefę usługową i zdrowotną. Tworząc nowoczesny hotel, inwestor zachowa historyczny charakteru obiektu i oryginalne elementy takie, jak: płytki ceramiczne, klatka schodowa z kamienną balustradą, piec ciepłowniczy i wagoniki do przewozu węgla.
Projekty realizowane będą w ramach Funduszy Europejskich dla Śląskiego 2021–2027 (Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji), Priorytet: FESL.10.00 – Fundusze Europejskie na transformację, Działanie: FESL.10.01 – Wykorzystanie terenów zdegradowanych w celu rozwoju regionu poprzez inwestycje przedsiębiorstw.
Śląska Katedra Industrialu
Początki Elektrociepłowni Szombierki sięgają jeszcze czasów przed wybuchem I wojny światowej, kiedy to Hrabiowskie Zakłady Schaffgotschów podjęły decyzję o budowie Kraftwerk Bobrek (Elektrowni Bobrek), zlecając projekt architektoniczny Emilowi i Georgowi Zillmannom. Pierwsze rysunki powstały już w 1917 roku, a wybudowany obiekt został uruchomiony 29 listopada 1920 roku. O wielkości elektrowni niech świadczy nie tylko fakt, że na jej terenie znajdowało się kilkadziesiąt budynków, z czego największym spośród pomieszczeń obiektu była dawna hala maszynowni (o powierzchni prawie 2800 mkw. i kubaturze ponad 52000 mszesc.), ale również to, że dostarczała prąd do kopalń, hut i zakładów przemysłowych w Bytomiu i w sąsiednich miastach.
Obiekt ostatecznie nazwany Kraftwerk Oberschlesien był stale poddawany modernizacji. W 1925 roku w wieży wodnej uruchomiono zegar firmy Siemens und Halske, który posiadał czterostronne, podświetlane tarcze o średnicy około 5 m, zaś w 1937 roku w zakładzie dobudowano najwyższy, bo mierzący 120 m wysokości trzeci komin oraz ciąg taśmowych transporterów. Z kolei po II wojnie światowej, w latach 60. i 70. XX wieku, ze względu na dynamiczny wzrost liczby mieszkańców miasta, zakład przekształcono w elektrociepłownię, funkcjonującą do przełomu XX i XXI wieku, kiedy to zaczęto stopniowo wygaszać w niej produkcję, najpierw w 1998 roku – prądu, a w 2011 roku – ciepła.
Zespół zabudowy Elektrociepłowni Szombierki obejmujący: kotłownię, pompownię, maszynownię, rozdzielnię prądu, budynek zarządu, wieżę wodną zwaną zegarową, wieżę węglową, trzy kominy, wartownię oraz otoczenie wymienionych wyżej obiektów, został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego w 2013 roku. W tym roku zakres wpisu do rejestru zabytków został rozszerzony dodatkowo o otoczenie zabytkowego zespołu EC Szombierki.